Thứ Năm, 31 tháng 1, 2013
Thứ Hai, 7 tháng 1, 2013
Kỹ Thuật Trồng Đu Đủ
Kỹ Thuật Trồng Đu Đủ
1. Thời vụ:
Đu đủ có khả năng trổ hoa và đậu trái quanh năm,
tuy nhiên
để hạn chế sâu bệnh có thể bố trí trồng Đu đủ vào đầu mùa mưa (Tháng 4-5). Những vùng chủ động tưới tiêu trồng vào cuối mùa mưa (Tháng 10-11)
2. Giống:
Đu đủ có nhiều loại giống khác nhau nhưng phổ biến nhất là các giống sau:
- Giống Hong Kong da
bông: Cho năng suất cao, trọng lượng trái trung bình từ 2,5-3kg, vỏ dày, chống chịu khá với nhện đỏ và các bệnh do Virus. Thịt trái có màu
vàng, hàm lượng đường từ 9-10%.
- Giống Đài Loan tím:
Năng suất rất cao, trái nhiều, trọng lượng trái từ 1,2-1,5 kg. Thịt trái có màu đỏ tím, chắc thịt. Hàm lượng đường từ 10-11%. Cây dễ bị nhện đỏ và các bệnh do Virus, nhưng vẫn có khả năng cho trái tốt trong những năm đầu.
- Giống EKSOTIKA: Cho
phẩm chất ngon, thịt trái màu đỏ tía, chắc thịt, tươi đẹp, hàm lượng đường 13-14%, trọng lượng trái 0,5-1kg.
- Giống Sola: Có đặc điểm gần giống như EKSOTIKA nhưng thịt trái chắc hơn, thơm ngon hơn, hàm lượng đường 15-17%, trọng lượng trái
300-500g
- Giống Hồng Phi 786: Cây
phát triển rất khỏe, cây có trái sớm, cây có trái đầu tiên lúc cây cao khoảng 80cm. Tỷ lệ đậu trái cao, một mùa 1 cây có thể đậu 30 trái trở lên, sản lượng rất cao. Trái lớn, trọng lượng trái từ 1,5-2Kg (có thể đạt 3kg/trái). Cây cái ra trái hình bầu dục, cây lưỡng tính cho trái
dài. Da nhẵn bóng, thịt dày màu đỏ tươi, hàm lượng đường 13-14%, dễ vận chuyển.
3. Chọn giống:
3. Chọn giống:
Tháp hay giâm cành đu
đủ đều trồng được cả, nhưng trồng bằng hột thì dễ dàng và tiện lợi hơn vì trái đu đủ nhiều hột, mà hột lại tồn trữ dễ dàng. Hột vẫn còn nẩy mầm sau ba năm nếu đựơc tồn trữ nơi khô ráo và mát mẻ. Gieo hột càng tươi càng tốt.
- Chọn hạt: Từ trái thon dài,
phát triển tốt trên cây mẹ khỏe, sạch sâu bệnh, trái phải đủ độ già trên cây, chỉ lấy những hạt đen ở giữa trái thả vào nước, vớt những hạt nổi bỏ đi, chỉ dùng những hạt chìm làm giống.
- Xử lý hạt: Vớt những hạt nổi bỏ đi, những hạt chìm làm giống có thể ngâm xâm xấp nước 1-2 ngày đêm
trong chậu men, sau đó đãi sạch chất keo, chất nhớt bám vào hạt, chà tróc vỏ lụa bên ngoài hạt, đem phơi trong mát và cất giữ nơi khô ráo. Trước khi gieo cần xử lý hạt, dùng dung dịch Tốp-xin 1% để khử mầm bệnh, tiếp theo ngâm hạt trong Cacbonat
natri 1% (NaHCO3) từ 4-5 tiếng đồng hồ, sau đó dùng nước rửa sạch là có thể đem gieo. Để hạt trong nhiệt độ 32-35oC để thúc mầm, khi hạt đã nứt nanh mới đem gieo để cây mọc đều và nhanh.
Ươm cây con:
- Gieo hạt trên các luống: Đất trên luống cần được làm kỹ, trộn đều 5-10kg phân hữu cơ hoai mục, 0,15-0,2kg
Supe lân, 0,3-0,5kg vôi cho 1m2 đất luống. Hạt được gieo theo lỗ, mỗi lỗ 2-3 hạt, mỗi lỗ cách nhau
5-10cm, gieo hạt ở độ sâu 0,6-1cm, sau đó lấp đất và cần tủ một lớp rơm rạ, thường xuyên tưới hàng ngày cho đủ ẩm, khi cây con đã
mọc tưới ít dần, cây có 2-4 lá thì 2 ngày tưới 1 lần. Khi cây cao khoảng 4-6cm (có 4-5
lá) là có thể bứng cấy vào bầu. Chọn những cây khỏe mạnh, kích thước trung bình, rễ chùm nhiều, nhặt mắt, gốc to, ngọn nhỏ để cấy vào bầu. Xếp các bầu cây vào khay, điều chỉnh giàn che để cây con có đủ ánh sáng cây sinh trưởng mới tốt, cây mọc thẳng và cứng cáp. Nên ươm cấy qua bầu để đạt được tỉ lệ sống cao.
- Gieo hạt trong bầu: Dùng túi nilon kích thước 12x7cm (có đục lỗ thoát nước), lấy đất phù sa hay thịt nhẹ, làm đất nhỏ kỹ, trộn phân chuồng hoai mục với tỷ lệ 2 đất 1 phân cho vào đầy túi. Mỗi bầu túi có thể gieo hai ba hột để trừ hao khi hột ít nảy mầm, sâu bệnh phá hại hay để tỉa bớt cây đực, ấn nhẹ hạt vào trong bầu và phủ ít đất mịn lên trên. Gieo hạt xong cần tưới ẩm, thường xuyên tưới nhẹ mỗi ngày 1 lần, giữ ẩm cho đất ở mức 65-70%. Cần chú ý: sau khi hạt nảy mầm thành cây thì tưới thưa hơn vì lúc này cây chưa cần đến nước nhiều, tưới nhiều đất quá ẩm cây con dễ bị nhiễm bệnh.
- Gieo hạt trong bầu: Dùng túi nilon kích thước 12x7cm (có đục lỗ thoát nước), lấy đất phù sa hay thịt nhẹ, làm đất nhỏ kỹ, trộn phân chuồng hoai mục với tỷ lệ 2 đất 1 phân cho vào đầy túi. Mỗi bầu túi có thể gieo hai ba hột để trừ hao khi hột ít nảy mầm, sâu bệnh phá hại hay để tỉa bớt cây đực, ấn nhẹ hạt vào trong bầu và phủ ít đất mịn lên trên. Gieo hạt xong cần tưới ẩm, thường xuyên tưới nhẹ mỗi ngày 1 lần, giữ ẩm cho đất ở mức 65-70%. Cần chú ý: sau khi hạt nảy mầm thành cây thì tưới thưa hơn vì lúc này cây chưa cần đến nước nhiều, tưới nhiều đất quá ẩm cây con dễ bị nhiễm bệnh.
Kỹ thuật trồng:
- Hố trồng có kích thước chiều dài, chiều rộng và chiều sâu là 60x60x30cm. khoảng cách trồng: hàng cách
hàng từ 2-2,5m, cây cách cây là 2m (khoảng 2.000-2.100 cây/ha). Sau khi đào hố, tiến hành bón lót. Mỗi hố bón 10-15kg phân
chuồng, 0,5kg lân, 0,2kg kali, 0,5kg vôi bột. Trộn đều tất cả phân với đất mặt rồi lấp đầy hố trồng.
- Khi đu đủ trong bầu cao 15-20cm thì đem ra trồng, chỉ lấy những cây có thân hình tháp bút, lóng ngắn sít nhau, có lá màu xanh đậm, xẻ 4 thùy, biểu hiện của cây cái.
- Khi đu đủ trong bầu cao 15-20cm thì đem ra trồng, chỉ lấy những cây có thân hình tháp bút, lóng ngắn sít nhau, có lá màu xanh đậm, xẻ 4 thùy, biểu hiện của cây cái.
Đặt bầu cây giữa hố, dùng dao sắc rạch nhẹ gỡ bỏ bầu nilon (không
làm vỡ bầu), vun đất quanh bầu, nén chặt gốc và tưới đủ ẩm cho cây. Dùng rơm rạ hay bèo phủ giữ ẩm cho đất. Khi cây bén rễ sinh trưởng tốt, cắm cọc ghì cây để giữ cây khỏi đổ ngã khi có mưa gió bão, khi cây lớn nới dần dây buộc ra.
- Khi cây cao 40-50cm
(2,5-3 tháng tuổi) phải vun gốc bón thúc bằng phân tổng hợp NPK hay DAP, hay bón 100g urê + 300g super lân + 50g kali quanh
gốc sau đó tưới nước cho phân tan để cây hút được chất dinh dưỡng. Khoảng 5-6 tháng sau khi đặt vào hố, cây đu đủ bắt đầu trổ hoa. Chỉ nên giữ lại các cây cái hay
cây lưỡng tính mọc mạnh, tỉa bỏ các cây khác. Khi cây đã ra hoa, trái nên bón phân thêm một lần nữa, liều lượng phân bón như đã nêu trên. Khoảng 9-10 tháng sau
khi trồng là đu đủ có trái và cây ra trái suốt năm. Đều quan trọng là gốc đu đủ phải luôn sạch cỏ, được tủ gốc để giữ ẩm thì đu đủ mới sai và to trái,
vỏ căng, mã đẹp .
Chăm sóc:
Chặt bỏ và tiêu hủy những cây bị bệnh để tránh lây lan
cho các cây khác. Đu đủ có bộ rễ ăn nông, cây dễ đổ ngã do gió, bão và khả năng chiụ úng ngập rất kém, vì vậy cần chú ý làm cỏ, vun gốc cho cây, chống đổ trong mùa mưa gió và khơi rãnh thoát nước trong mùa mưa, bão. Những nơi mùa khô kéo
dài, thiếu nước cần có biện pháp tưới nước và giữ ẩm cho cây. Tốt nhất là tủ gốc bằng rơm rạ, cỏ khô để giữ ẩm. Những nơi lạnh cần bao quả. Để đạt năng suất cao cần thụ phấn bổ khuyết cho hoa. Khi cây mang quả nặng cần cắm cọc chống gió bão cho đu đủ, cắt bỏ lá già gần gốc, khơi rãnh thoát nước chống úng cho cây;
làm sạch cỏ dại, xới xáo cho đất thông thoáng. Mùa khô cần ủ rơm rạ quanh gốc giữ ẩm cho cây. Năm sau, cây đu đủ thường phát triển kém đi, chọn để lại những cây khoẻ, loại bỏ cây yếu kém và trồng thế bằng cây con mới. Chế độ chăm sóc năm sau
không khác gì năm đầu.
Thường cứ 30 - 45 ngày làm
cỏ, tỉa hoa, tỉa quả, cành lá một lần. Nên dùng đất thịt mới ở ruộng cầy ải, đất bùn ao phơi khô xếp vào xung quanh gốc, hoặc đất phù sa thật tốt. Khi cây ra quả và hoa nhiều, cần thường xuyên tỉa bớt quả èo, hoa xấu, bỏ bớt những chùm quả quá dầy. Cây đu đủ nào cao trên 3m ở những nơi thoáng gió cần tỉa đốn ngọn (có nơi dùng nồi đất, gạch ngói úp lên ngọn đã cắt) cho cây đâm nhánh không vươn lên cao.
- Cắm cây cọc: Thông thường đu đủ đều trồng thẳng, khi gặp gió bão phải cắm cọc chống gió, dùng 3
cây cọc cắm chéo hoặc 1 cây cọc cắm thẳng và cột chắc cây đu đủ vào cọc. Vào thời kỳ cây đậu trái nhiều mà gặp gió bão có thể chặt bớt một số lá già gần gốc, để giảm bớt sức cản gió, chống đổ ngã hoặc gãy.
- Tỉa cành và hái trái: Sau khi xuống giống, nếu trên thân chính mọc ra nhánh con phải ngắt bỏ sớm. Vào thời kỳ đậu trái phải hái bỏ kịp thời những trái bị méo, bị sâu bệnh, những lá già héo chết phải ngắt bỏ luôn cuống lá.
- Tưới nước: Đu đủ là loại cây cần nhiều nước nhưng rất sợ úng. Do đó cần cung cấp đầy đủ nước cho cây vào mùa nắng và thoát nước tốt cho cây vào mùa mưa hoặc khi bị úng, lũ.
- Tỉa cành và hái trái: Sau khi xuống giống, nếu trên thân chính mọc ra nhánh con phải ngắt bỏ sớm. Vào thời kỳ đậu trái phải hái bỏ kịp thời những trái bị méo, bị sâu bệnh, những lá già héo chết phải ngắt bỏ luôn cuống lá.
- Tưới nước: Đu đủ là loại cây cần nhiều nước nhưng rất sợ úng. Do đó cần cung cấp đầy đủ nước cho cây vào mùa nắng và thoát nước tốt cho cây vào mùa mưa hoặc khi bị úng, lũ.
- Làm cỏ: Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và là nơi trú ẩn của sâu bệnh. Cần làm thường xuyên quanh gốc.
- Tủ gốc: Dùng rơm hoặc cỏ khô tủ quanh gốc vào mùa nắng để giữ độ ẩm và giữ nhiệt độ thích hợp cho cây.
Bón phân:
Đu đủ có quả quanh năm, vì vậy cần phải bón phân để cung cấp dinh dưỡng cho cây nuôi
hoa, quả. Ngoài việc bón lót trước khi trồng, cần bón thúc các loại phân hữu cơ, đạm, lân, kali trong đó chú ý đến lân, kali. Lượng phân bón cho 1 cây như sau :
- Năm thứ 1: phân chuồng 10-15kg +
0,3-0,5kg urê + 0,5-1kg lân super + 0,2-0,3kg kali sulfat
- Năm thứ 2: phân chuồng 15-20kg +
0,3-0,4kg urê + 1-1,5kg lân super + 0,3-0,4kg kali sulfat
- Các thời kỳ bón cho cây:
sau trồng 1,5-2 tháng hoặc vào đầu mùa mưa (năm thứ 2) bón toàn bộ phân chuồng, 30% lân, 30% đạm. Khi cây ra hoa: 30% đạm, 30% lân và 50% kali. Sau khi thu
quả lứa đầu (sau trồng khoảng 7-8 tháng) bón 20% đạm, 40% lân, 20% kali.
- Khi bón phân cần xăm đất, rải phân kết hợp với vun gốc lấp phân cho cây.
Cũng có thể chia lượng phân ra bón nhiều lần. Các đợt bón kết hợp với làm cỏ vun gốc cho cây. Bón thúc 3 lần trong năm đầu: lần 1 sau trồng 4-6 tuần, lần 2 khi cây ra
hoa kết quả, lần 3 khi quả lớn.
. Phòng trừ sâu bệnh:
Trong quá trình
sinh trưởng, đu đủ có thể bị một số bệnh như sau:
- Bệnh phấn trắng: phòng trị bằng cách phun
Anvil 0,2%, Rovzal 0,2%
- Bệnh cháy lá: gây
cháy lá và làm cho lá biến màu, khô rụng. Phun Kitazin 0,2% có thể hỗn hợp với vôi.
- Bệnh do virus: Làm
cho lá quăn, hoa rụng, lá vàng úa, cây còi cọc, có thể héo vàng dẫn đến chết. Bệnh do virus rất khó chữa trị. Tốt nhất là nhổ đi đem đốt hoặc chôn sâu. Gốc cây bệnh rắc vôi bột, bỏ một thời gian không trồng. Những nơi bệnh này cần tăng cường phòng chống và vườn cây được 2-3 năm nên chặt bỏ trồng lại cây mới.
- Bệnh thối cổ rễ: Hay xảy ra ở nơi ẩm ướt, nơi đất có mực nước ngầm cao thường bị ngập úng. Những nơi này trồng đu đủ phải lên líp cao và
chú ý đắp gốc.
- Rệp sáp: Làm hại lá và quả non, những cây bị bệnh này dùng Bi 58
tỷ lệ 0,1-0,2% phun cho cây bệnh.
Để phòng tránh bệnh và khắc phục các tác hại trên, nên thực hiện tốt luân canh cây
trồng, chọn giống kháng bệnh, bón cân đối NPK để cây khỏe, chống chịu bệnh tốt. Phát hiện sớm bệnh để phun thuốc. Cần lưu ý khắc phục các khâu sau:
- Ngoài việc chọn đất tốt, ít mùn rác bẩn để tránh tuyến trùng hại rễ, thoát nước mưa nhanh chóng vào
mùa mưa, tiện cho việc tưới nước vào mùa nắng, vườn đu đủ cần được bố trí hướng khuất gió.
- Khi trồng đu đủ, cần bón lót nhiều phân hữu cơ. Càng nhiều phân, cây càng
mập, lá xanh đậm, tạo điều kiện cho cây đạt năng suất cao. Ngoài ra, cây có tốt thì mới đủ sức để chống chịu với mưa gió và sâu bệnh sau này.
- Cần tưới giữ ẩm thường xuyên cho cây,
không được để mặt đất khô trắng. Mỗi lần tưới, có thể tưới phun hoặc tát nước vào rãnh líp
cho đất hút đủ nước. Mỗi tháng, kết hợp phun 2-3 lần boóc-đô hay Oxyclorua đồng. Các chất này vừa cung cấp canxi vừa cung cấp vi lượng, giúp cho cây
tạo diệp lục tố.
Thu hoạch:
Đu đủ sau khi trồng 7 tháng có thể thu hoạch quả xanh làm rau
xanh, thu quả chín sau trồng 9-10 tháng. Cây đu đủ có thể thu hoạch quanh năm. Khi quả chín vàng (hay đỏ) từ 2/3 quả trở lên, trên quả đã xuất hiện các sọc vàng nhạt, lúc này vật chất khô trong quả đã tích lũy tối đa để khi làm chín, quả đạt chất lượng thương phẩm tốt. Khi thu hái
trái (cây cao dùng thang) nên vặn từng quả một nhẹ nhàng. Quả chín đem xếp vào sọt, mỗi lớp quả có một lớp rơm. Trên cùng phủ kín rơm hay bao tải để 3-5 ngày vàng đều và sờ tay hơi mềm là có thể lấy ra ăn hay đem bán. Mỗi cây có thể cho thu hoạch trung bình
70kg quả, cây cho thu hoạch cao có thể đạt 100-120kg quả/cây.
Bí Quyết Trồng Đu Đủ
Anh Nguyễn Văn Minh
thôn Song Phượng, xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng (Hà Tây) trồng đu đủ giỏi, cho thu
nhập cao. Từ 2 sào đu đủ giống Đài Loan trồng tháng
11 năm ngoái, hiện nay gia
đình anh đã thu được 8 triệu đồng, dự kiến thu hết sẽ có khoảng 12 triệu đồng. Tính
ra trồng 1 sào đu đủ mỗi năm cho
thu nhập khoảng 6-7 triệu đồng, tương đương 160-180
triệu đồng/ha/năm
Trao đổi với chúng tôi về kinh nghiệm trồng đu đủ để sản xuất hàng hóa lớn, anh
Minh cho hay: Cây đu đủ dễ trồng, nhanh
cho thu hoạch, rất sai quả, dễ bán. Tuy nhiên, đu đủ rất mẫn cảm với 2 loại bệnh khó trị là bệnh khảm xoăn lá do virút và bệnh thối rễ do nấm mà đến hiện nay chưa có cách
gì chữa trị.
Vì vậy, biện pháp tích cực nhất là nên trồng bằng các giống đu đủ lai F1 của Đài
Loan, Thái Lan, Mỹ... như giống Hồng Phi, giống Trạng Nguyên... vừa cho năng
suất cao, thu hoạch ngay trong vòng một năm rồi phá bỏ và chuyển sang trồng nơi đất mới để tránh nguồn bệnh lây lan. Mặt khác,
khác với đất vùng đồi, đất các chân
ruộng cao, đất ruộng lúa thường thấp, mực nước ngầm cao, độ ẩm đất thường lớn, do đó cần lên liếp cao hoặc đắp các mô, ụ đất cao để trồng, nhằm hạn chế bệnh thối rễ làm chết hàng loạt cây.
Trên những kinh
nghiệm đó hàng năm anh Minh chỉ trồng khoảng 2 sào trên nền đất ruộng đã được đắp mô cao.
Thu hoạch xong anh lại phá bỏ trồng lại cây trồng khác để cải tạo và chuyển trồng đu đủ sang ruộng khác
nên vườn đu đủ nhà anh hầu như ít bị sâu bệnh gây hại.
Mỗi sào anh
trồng từ 70-80 cây
với khoảng cách:
Cây cách cây 2m, hàng cách hàng 2m, được đắp mô cao 40-50cm, đường kính mô
khoảng 1m. Khâu bón lót đối với đu đủ là rất quan trọng, anh thường dùng
phân chuồng hoai mục, phân rác, phân vi sinh và phân lân để bón lót trước khi trồng.
Đu đủ đòi hỏi thâm canh cao, ít phân bón hay bị hạn là giảm sản lượng ngay, do đó cần tăng cường bón thúc và tưới nước, nhất là sau
các đợt thu quả rộ. Cây giống được gieo ươm trong bầu vừa chủ động được thời vụ, vừa chọn lựa được những cây giống tốt, khỏe mạnh.
Về thời vụ thì tùy
theo thị hiếu người tiêu dùng, khả năng thị trường mà bố trí trồng cho phù
hợp. Chỉ 4-6 tháng
sau khi gieo hạt là cây ra hoa, kết trái; 3-4 tháng nữa là cho
thu hoạch và cho thu hoạch liên tục hầu như quanh năm.
Đu đủ có thể trồng được nhiều thời vụ: Trồng tháng
9-10 để thu quả từ tháng 5, thu rộ nhất tháng
7-8-9. Trồng tháng 3-4 để thu quả từ tháng 10-11, đặc biệt là để bán Tết được giá cao.
Khi thu hái cần chú ý thu đúng độ già nhất định vừa cho sản lượng cao, vừa có điều kiện tuyển trái.
**** Muốn đu đủ sai quả, lâu cỗi ****
Những người làm vườn giầu kinh nghiệm thường trồng đu đủ nơi mầu mỡ, cao ráo,
cách mực nước ngầm thường xuyên từ 1,5m trở lên giúp
rễ hoạt động thuận lợi.
Lựa chọn đu đủ cái ngay
từ khi quả chín tự nhiên, chỉ lấy những hạt đen tuyền, chìm
sâu tận đáy, loại những hạt lép, nổi sẽ đảm bảo cây cái vượt trội so với cây đực, những hạt cho cây đực còn lẫn sẽ cho cây đực khỏe, giao phấn tốt hoặc có thể điều khiển thành
cây cái, cây lưỡng tính bằng cách cấn ngọn rễ cọc (hớt 1 phần 2 – 3cm
thúc rễ chùm phát triển).
Loại ngay những cây giống khẳng khiu, thân thẳng tắp, èo uột, lá ít xẻ thùy. Chỉ đào đánh
tạo bầu hoặc nhổ cây sau
khi làm ẩm đất để "hưởng
cái" nếu phát hiện cây đực (bằng cấn ngọn rễ cọc như trên).
Sau đó nhúng bầu đất hoặc rễ vào tro bếp hoai hả (tro xó bếp) để "hồ" kích rễ "ăn
ra" (tuyệt đối không được nhúng
vào bùn tươi hoặc phân hóa học sẽ gây thâm rễ thối mầm).
Ra ngôi (trồng định vị) đu đủ cách gốc tối thiểu 3m để trưởng thành vừa khép
tán, tránh "cây chạm lá" làm giảm năng suất và phẩm chất. Hố cần đào trước từ 10 – 15 ngày giúp đất hả, nỏ nâng cao
điện ly giữa các hạt đất, sau khi ngấm nước trở lại sẽ giải phóng nhanh và nhiều khoáng dễ tiêu nuôi cây chóng "bốc".
"Nhử" rễ ăn ra bằng đất mầu tơi xốp (bùn khô hoặc sa bồi nỏ đập vụn trộn với phân hữu cơ hoai hả theo tỷ lệ 40% còn 10% là xỉ than đá
nghiền thành bột và 10% là NPK vi sinh (nơi đất nghèo mầu).
Những cây cao
quá 2m cần được chặt ngọn, trộn hỗn hợp phân trên làm ướt bao kín
ngọn bằng nilon
(tốt hơn quấn bùn rơm úp nồi đất như kinh nghiệm cổ truyền) ắt sẽ phân nhiều nhánh lộc mới ra quả ngay. Chọn tối đa 3
nhánh lệch xa nhau để nuôi, đu đủ "hồi xuân" lại tiếp tục cho năng
suất vượt trội.
Trong mùa mưa bão cần tôn cao
bóng tán để "nhử" rễ ăn lên, ấp đất cứng vào gốc. Nếu bị xiêu đổ cần dựng lại ngay thì rễ tái sinh
nhanh, chắc gốc bền cây,
liên tiếp cho bội thu.
Cách Chọn Giống Đu Đủ Cho Nhiều Quả
Các giống đu đủ của Việt Nam
Việc thụ phấn bắt buộc trước hết phải chọn cây giống khoẻ, ít sâu bệnh, cần phải chọn đúng giống, chọn những nụ hoa ra ở lứa quả đầu tiên, khi cây còn đang rất sung sức, nếu vào đúng lúc thời tiết đầu mùa hè thì càng
tốt, sau này số hạt sẽ cho nhiều hơn. Dùng kim châm cho các nụ hoa nhỏ ở trong chùm hoa nhiều vết, mấy hôm sau hoa tự rụng đi, chỉ để lại một nụ hoa ở giữa to nhất, khi đầu cánh của nụ hoa bắt đầu có màu trắng thì dùng túi nilon
trong, châm thật nhiều lỗ cho dễ thoát hơi nước và không khí, sau đó bao nụ hoa lại theo dõi tới khi hoa nở. Các buổi sáng tháo túi
nilon ra, ngắt bao phấn thoa lên đầu nhụy hoa cái. Nếu cây giống là cây lưỡng tính, có hoa lưỡng tính thì lấy bao phấn của hạt hoa lưỡng tính. Nếu là giống chỉ có hoa cái và hoa đực riêng rẽ trên từng cây thì lấy phấn hoa đực và sau đó sẽ có 50% là hạt sẽ cho cây đực. Thụ phấn xong, bao hoa lại để tránh hoa bị thụ phấn của giống khác ngoài ý muốn. Chờ 2-3 ngày sau hoa rụng đi thì tháo túi nilon ra cho quả phát triển tự nhiên.
Muốn đu đủ cho sai quả và có quả to cần chọn chân đất tốt, ẩm và thoát nước tốt, ánh sáng đầy đủ, không bị cây khác che khuất. Chăm sóc thật tốt cho cây luôn có
50-60 lá xanh tốt trên cây.
Khi mới trồng nên đào hố sâu, rộng, bón lót từ 20-30kg phân hữu cơ mục và thêm 0,1-0,2kg lân, sang tháng thứ 2-3 thì bón thúc
mỗi gốc khoảng 25-30 gam đạm và 40 gam DAP hoà tan trong nước, tưới vào dưới tán cây, cách xa gốc 20-30cm. Các
tháng sau, cây to ra, hoa quả nhiều, cần tăng dần lượng phân cho tới lúc quả chín, hạn chế ở mức độ 120-150 gam urê và 140-160 gam DAP cho tới khi cây hết khả năng cho quả thương phẩm. Chú ý vào mùa
lạnh cần tưới ẩm thường xuyên, kết hợp phun oxyclorua đồng. ở ấn Độ người ta còn tưới cả dung dịch này vào gốc cây, giúp cây có thêm vi lượng đồng, chống rét và bạc lá. Chú ý phòng
trừ rệp hại cây.
Kỹ Thuật Để Đu Đủ Sai Quả Và Lâu Cỗi
Chọn giống trồng:
Nên chọn các giống đu đủ lai F1 (Hồng Phi, Trạng Nguyên của Đài
Loan) sẽ cho năng suất cao, quả đồng đều, chất lượng tốt. Đu đủ gồm nhiều giống, mỗi giống đều có 3 loại cây: Đực, cái, lưỡng tính do đó khi trồng vườn lớn nên trồng thêm một số cây đực theo tỷ lệ từ 1/25-1/30 để tăng cường sự thụ phấn chéo,
cây sẽ sai hơn, quả sẽ to hơn cây tự thụ phấn.
Chọn và làm đất trồng:
Chọn đất nhiều mùn, tơi xốp, cao ráo, dễ thoát nước, lên líp cao hoặc đắp ụ với những nơi đất thấp vì bộ rễ đu đủ ăn nổi, "kỵ nước" dễ bị thối và chết nếu bị úng ngập sau 3-4
ngày. Không được trồng đu đủ liên tục nhiều vụ trên một diện tích vì dễ bị bệnh xoăn lá virus chưa có thuốc chữa. Nên luân canh với các cây
trồng khác ít nhất 2-3 năm mới được trồng đu đủ lại.
Chăm sóc:
Đu đủ là cây ưa nắng do đó cần trồng khoảng cách và
mật độ thích hợp (2-2,5m x 3m). Không nên dùng phân hoá học, kỵ nhất là phân đạm để bón cho
đu đủ vì cây dễ bị lốp (tốt lá, xấu quả), rất hấp dẫn côn trùng, gây ngộ độc cho người tiêu
dùng do dư lượng nitrat (NO3) trong quả cao dễ gây đắng chát, dễ dẫn đến ung thư. Nên bón
nhiều phân chuồng, phân vi sinh, phân có nguồn gốc từ thực vật, động vật (bột ngô, đậu tương ngâm chua, bột xương cá, bã mắm, khô dầu...) sau mỗi đợt thu quả nhằm tăng cường dinh dưỡng cho cây. Thường xuyên
cung cấp đủ nước cho quả mau lớn, lớn đều. Nếu để cây bị hạn quả sẽ bị méo mó,
lá bị xoăn, ngọn bị rụt, năng suất, chất lượng giảm sút. Khống chế chiều cao cây dưới 2m bằng cách cắt ngọn, trát bùn rơm hoặc bọc nylon để kích thích cây ra các ngọn mới. Chọn để lại 2-3 ngọn chồi mới khỏe mạnh phân đều về các hướng
-Chọn quả ở những cây lưỡng
tính phát triển tốt,cho trái to đều,trái sai và đóng trái đều,không có trái bị
dị dạng. Để quả chín khoảng 90% trên cây rồi hái xuống cho chín hoàn toàn rồi
bổ ra lấy hạt ngâm vào chậu nước vớt bỏ những hạt nổi đi,sau đó bóp bỏ màng
nhày rửa sạch phơi khô trong bóng râm ,có thể phơi khô song đem gieo ngay hoặc
đựng vào lọ thủy tinh để bảo quản.
-Khi cây con mọc được 2,3 lá thật thì chọn
những cây mập thân mọc có dáng hơi cong, hoặc bứng cây lên nếu cây nào nhiều rễ
chùm thì cây đó có tỉ lệ cái cao hơn. Ngoài ra khi trồng ta có thể cấu rễ cái
của cây đi và đặt lên một miếng ngói khi trồng để không cho rễ cọc phát triển
và đâm thẳng xuống đất cũng sẽ cho tỷ lệ cái cao hơn vì cây đu đủ có thể thay
đổi giới tính.
Tuy nhiên hiên nay ta có thể áp dụng phương
pháp thụ phấn để lai tạo và sử dụng các giông lai F1 của Đài Loan có thể cho ta
100% Cây cái . Mình Cũng tự để giống và cho 100% cây cái không có cây đực (Cây
cái ở đây bao gồm cả cây cái và cây lưỡng tính).
Nếu bạn muốn mình sẽ nói về cách để giống và
cách bảo quản hạt giống trồng được trong 2-3 năm.
Còn về chăm sóc ,muốn cây sinh trưởng khỏe
trai to thì vấn đề đầu tiên là phải có đất trồng tốt, giống tốt và chăm sóc
tốt. Đất trồng phải có tầng canh tác dày từ 50cm trở lên tơi xốp thoát nước tốt
,là đất phù sa ,thịt pha cát , không dược trồng trên đất cát trắng . Tuy nhiên
cây có thể trồng đc trên nhiều loại đất quan trọng là phải thoát nước tốt . khi
trồng phải đào hố rộng bón phân chuồng hoặc hữu cơ đã hoai mục trộn thêm lân
kali và vôi bột còn dạm ta có thể tưới cho cây sau khi cây đã bén rễ. phải bón
lót và vanh cho cây ít nhất 3 lần 2 lần trước khi cây có quả và 1 lần sau khi
cây đã có quả , khi bón không được sới sâu chỉ nhặt cỏ và sới nhẹ cách gốc 50cm
tùy theo độ lớn của cây .nên tưới phân cho cây nhiều lần với tỷ lệ đạm nhiều
hơn khi cây chưa có quả và nhiều kali hơn khi cây đã có quả chú ý nhặt sạch cỏ
cho cây và giữ ẩm thường xuyên.
Trích kỹ thuật trồng đu đủ
CHỌN GIỐNG : để có thể nhiều cây cái , có thể
áp dụng một trong các cách sau :
__Tỉa các nhánh đu đủ non mọc ra từ cây đu đủ
cái tốt đang cho quả , đem giâm cành cây con để trồng .
__Lầy cây đu đủ cái đã ra quả nhiều lần , bổ
đôi theo chiều dọc cây , rồi đem giâm ( úp phía bề mặt cắt xuống ) trên luốn
đất đã được chuẩn bị sẵn , tưới và tủ mún hay rơm rạ để giữ ẩm cho các mắt là
trên thân dễ sinh chồi .Khi chồi đã mọc đều ( chồi ra ở mỗi mắt là trên thân
giâm ) , dùng dao sắt cắt mỗi chồi dính theo một đoạn thân rồi đem trồng hay
giâm lại sau sẽ trồng .
__Lấy những hạt đen ở giữa phần trái đu đủ khi
ăn ( nếu thấy vừa ý để làm giống ) thả vào nước , vớt những hạt nổi bỏ đi , chỉ
dùng những hạt chìm làm giống .Những hạt này có thể ngâm xâm xấp nước 1-2 ngày
đêm trong chậu men , sau đó dãi sạch chất keo , chất nhớt bám vào hạt , làm khô
rồi đem gieo .Gieo hạt trên các luống đất được chuẩn bị như đất vườn ươm rau
giống .Hạt được gieo theo hốc , mỗi hốc 2-3 hạt , mỗi hốc cách nhau 5-10cm
.gieo xong tủ rơm rạ hay bổi bùn , thường xuyên tưới đủ ẩm .khi cây con đã mọc
tưới ít dần .Khi cây con 4-5 là , chọn những cây con thấp lùn , nhặt mắt , gốc
to , ngọn nhỏ bứng giâm vào bầu .Đất bầu ươm là hỗn hợp dất và phân chuồng hoai
mục , tỉ lệ 1/1 ,cần ươm qua bầu mới đạt tỉ lệ sống cao .
TRÔNG ĐÙNG KỸ THUẬT ;
__Đu đủ dễ tính có thể trồng trên đất có độ
chưa thích hợp (ph 5-6) đất trồng đu đủ phảithuận tiện cho việc tưới nước khi
cần và thoát nước khi có mưa lớn .Hố trồng có kích thước 40x40x40cm .Trộn đất
với 5kg phân chuồng +0,1 kg lân+ 0,3kg kali đổ vào hố vài ngày mới trồng cây .
__KHi đu đủ trong bầu cao 15-20cm thì đem ra
trồng , chỉ lấy những cây có thân hình tháp bút , lóng ngắn sít nhau , có lá
maù xanh đậm , xẻ 4 thuỳ , biểu hiện của cây cái .Tốt nhất là chọn quả chính và
tháng 9 để lấy hạt gieo , ươm đến một tháng sang thâág 2 có cây con đem trồng ,
tỉ lệ sồng sẽ cao và mau cho trái .Cây trồng cách nhau 2m , hàng với hàng cách
nhau 2,5 m .Đặt bầu nông vừa phải , trồng xong tưới nước tưới nước giữ ẩm , Khi
cây cao 40-50cm ( 2,5-3 tháng tuổi) phải vun gốc bón thuốc bằng phân tổng hợp
NPK hay DAP, hay bón 100gam urea+300g super lân +50g kali quanh gốc .Nếu trồng
trên nướng trêng ruộng , trên đồi thì xẻ rạch 2 bên hông cây rồi bón phân , sau
đó tưới nước cho phân tan để cây hút được chất dinh dưỡng .Khi cây đã ra hoa ,
trái thúc thêm một lần nữa .đu đủ đã ngoài một năm tuổi nên bón thúc vào 2 kỳ :
mùa xuân và mùa thu .Đều quan trọng là gốc đu đủ phải luôn sạch cỏ , được tủ
gốc để giữ ẩm , thì đu đủ mới saivà to trái , vỏ căng , mã đẹp .
PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH :
Đu đủ ít bị sâu tấn công mà thường bị bệnh ,
nhất là bệnh khảm vàng .Triệu chứng là lá đu đủ ( dd) bị xoăn , phiến là biến
dạng , mất diệp lục , trông lốm đốm vàng , thường gập ở những cây đu đủ trong
vườm nhà gần những cây xoan đã lớn hay trồng ở những nơi thiếu ánh sáng , có
nơi nông dan gọi la 2bệnh đốm là .trốc độ phát trểin của bệnh rất nhanh và lây
lan rất mạnh vào mùa hè và mùa thu .Cây bị bệnh thướng cói cọc , chồi ngọn và
chồi nách cũng vậy quả phát triển không đều và chậm , khó chín trên cây , hay
bị rụng non , vỏ dầy và kém hấp dẫn .VIrus gây bệnh thường hoà và dịch tế bào
của cây , của là , phá huỷ diệp lục trong đó .Hiện chưa có thuốc đặc trị để trị
bệnh này ,biện pháp tổng hợp và khống chế bệnh này :
+Chọn những cây giống tốt khoẻ đẹp .
+Trồng cây ở nơi đủ nằng , thoáng , cao ráo .
+Phun các loại thuốc trừ các loại môi giơí
truyền bệnh như bọ phấn , bọ rệp , rầy các loại bằng các loại thuốc như BI58,
TREBON,... khi thấy cúng xuất hiện trong vườn .
+Chăm sóc cho dd sau mỗi lần thu hoạch , để
cây khoẻ mạnh tăng sức đề kháng .
+CHặc bỏ và tiêu huỷ những cây bị bệnh năng để
tránh lây lan cho các cây khác .
Chọn cây làm giống
Chọn cây làm mẹ có thể là cây
cái hoặc cây lưỡng tính
Cây làm bố để lấy phấn là cây lưỡng tính (vì
cây lưỡng tính mới có hạt phấn.
Trên cây chọn làm mẹ chọn những nụ hoa chuẩn
bị nở từ nụ hoa thứ 7-8 trở đi vì khi này nụ hoa trên cây đã phát triển ổn định
và có nhiều noãn, còn các hoa trở về trước có thể bị nhỏ do la hoa đầu tiên và
cây cũng còn nhỏ hơn.
Hoa sắp nở sẽ có mầu vàng nhạt khi ta nhìn vào
có cảm giác cánh hoa sắp bung ra. lưu ý là chỉ chon hoa sắp nở vì hoa nở rồi có
thể đã dc thụ phấn từ các cây giống khác ỏ ngoìa vườn của mình lấy một túi
linon nhỏ sao cho chụp vừa cái hoa đó đục 1,2 lỗ nhỏ để thoát hơi nước lưu ý lỗ
chỉ nhỏ bằng đầu tăm vì nếu to quá côn trùng có thể mang phấn từ các cây khác
chui vào.buộc miệng túi vào cuống hoa thật nhẹ nhàng làm sao đẻ tránh dc côn
trùng hay ong bướm chui vào.
Trên cây lưỡng tính cũng vậy. sau đó ta theo
dõi chỉ 1,2 hôm sau là hoa nở ,khi hoa đã nở ta dùng panh sạch gắp những hạt
phấn ở hoa đực và hoa lưỡng tính trên cây kưỡng tính ta đã chọn làm bố và đã
bao hoa , việc này lên làm vào buổi sáng 7-8h, hạt phấn gắp xuống ta đẻ vào cái
chén sạch dể thêm 1h cho hạt phấn nở hết lấy tăm ngoáy tai có bông
chấm hạt phấn bôi nhẹ nhàng lên đầu nhụy của
hoa cái trên cây mẹ sau khi thụ phấn xong lại bao hoa cái trên cây mẹ lại chờ
khi nào quả đã dc thụ tinh và đầu nhụy đen và khô lại,quả dã bắt đầu phát triển
thì bỏ bao linon ra cho quả phát triển bình thường.Sau đó chăm sóc cho cây và
quả phát triển tốt đến khi chín bổ ra lấy hạt để giống như đã trình bày.
Hạt phơi trong bóng râm cho khô hoàn toàn, ta
có thể phơi vài ngày tùy thuộc vào thời tiết ,lót một tờ giấy sạch vào một cái
giá có đế phẳng sau đó trải hạt đều ra. Lưu ý trong quá trình bóp rửa và phơi
hạt ta phải dêo gang tay nếu không mồ hôi tay dù chỉ rất ít cũng làm hạt mất
sức nẩy mầm. Khi hạt đã khô ta bóc thử một vài hạt thấy hạt rất rắn và ròn. Lưu
ý là chỉ phơi trong bóng râm.
Nếu chọn cây lưỡng tính làm mẹ ta cũng áp dụnh
như trên và có thể laýy hạt phấn ngay trên hoa đó thể thụ phấn.
- Nếu chọn cây cái làm mẹ thì con lai sau này
sẽ có tỷ lệ 50% cây cái và 50%cây lưỡng tính (cây cho quả là 100%)
- Nếu chọn cây lưỡng tính làm mẹ hay lưỡng
tính tự thụ phấn (phấn của cây đó thụ cho cây đó) sẽ cho tỷ lệ 60% lưỡng tính
còn lại là cái.
bảo quản hạt giống: sau khi đã phơi khô ta lấy
một lọ thủy tinh miệng nhỏ, tùy theo khối lương hạt giống, có thể lấy chai
cocacola rửa sạch phơi khô hoàn toàn lấy cả cái nắp của nó có roăng cao su bịt
chặt lại lấy nến đốt cho chảy nhỏ vào khe nắp cho thật kín ,dùng tiếp một miếng
linon tốt buộc miệng chai lại và dùng dây chun buộc thật chặt vào cổ chai sau
đó để vào nơi thoáng mát, khô ráo để bảo quản.
Phương pháp đẻ giống này áp dụng nếu ta trồng
đại trà,còn nếu chỉ trồng vài cây đẻ ăn quả thì ta có thể mua hạt giống về
trồng và có thể áp dụng phương pháp giâm cành từ mâm lách của cây .
KỸ thuật trồng cây đu đủ
Cây đu đủ tên La -tinh là Carica papaya L.,
nguồn gốc Trung Mỹ đã được nhà báo Oviedo người Tây Ban Nha mô tả năm 1526 ở bờ
biển các nước Panama và Colombia. Rất có thể du nhập vào Việt Nam
C. candamarcencis Hook (đu đủ núi)
C. cundinamarcensis Linden.
C. quercifolia Benth and Hook (đu đủ lá cây giẽ).
C. chryso petala Heilb
C. pentagona Heilb (đu đủ năm góc, còn có tên là Babacao, tái dài, không
hột, ruột vàng, mùi vị giống như dưa gang tây (melon).
C. microcarpa Jacq (đu đủ nhỏ trái).
C. gracilis Sohms.
C. perythrocarpa Linden
Đây là một cây trái rất quen
thuộc được trồng ở khắp mọi nơi, từ một vài cây quanh nhà, bờ đê đến xen canh
cây lâu năm, hoặc có nơi trồng thành vườn chuyên.
ĐẶC TÍNH THỰC VẬT:
Đu đủ là một cây song tử
diệp, nhưng thân không cứng và cũng không đâm nhánh, trừ phi đã bắt đầu già
cỗi. Cây cao chừng 3-7m và ngọn có nhiều lá, cọng dài 60-70cm, mềm và rỗng
ruột, gồm 7 phiến, rộng đến cả thước rưỡi. Thân đầy sẹo lá.
Đu đủ thường là cây đồng chu,
nhưng đu đủ có thể xếp thành 3 loại trên phương diện giới tính: cây đực, cây
lưỡng tính và cây cái. Vài cây đu đủ cũng có thể trổ cả ba loại hoa nói trên.
Ngoài ra cũng có cây ra hoa không hẳn hoàn toàn đực, cái hay lưỡng tính mà lại
pha lẫn nhiều ít đặc tính của ba loại hoa. Khuynh hướng thay đổi giới tính phần
lớn do thời tiết gây ra tỉ như khô hạn và thay đổi nhiệt độ. Nhiệt độ càng cao
thì khuynh hướng sản xuất hoa đực càng lớn. Hoa đực ở cây đực màu hơi xanh lục,
mọc từ nách lá trên những chùm dài, nhiều nhánh. Hoa cái ở cây cái lớn hơn,
cuống rất ngắn, mọc rải rác hay hai ba hoa ở phần trên thân, sản xuất trái
tròn, bầu dục hay hình trái lê, vỏ xanh hay vàng khi trái chín. Cây đực lẽ dĩ
nhiên là không có trái. Trái của hoa lưỡng tính được ưa chuộng hơn ở thị
trường. Vì vậy, cần lựa chọn cây cho trái với loại hoa cái hay hoa lưỡng tính
thích hợp. Nhà vườn không thể nào lựa chọn được, nếu chỉ gieo hột lấy từ trái
thụ phấn tự do. Trái lại, nhà vườn có thể lựa chọn một cách khá chính xác cây
nào là cái, cây nào là lưỡng tính bằng cách bao giấy hoa cái hay hoa lưỡng tính
chưa nở, rồi tự lựa phấn để rắc tay (thụ phấn chéo) vào vòi noãn khi hoa cái
hay hoa lưỡng tính nở. Những nghiên cứu về thụ phấn trên đu đủ cho biết rằng:
1) Thụ phấn hoa cái bằng phấn
hoa đực thì một nửa số cây con sẽ là cây đực, một nửa sẽ là cây cái.
2) Dùng phấn hoa lưỡng tính
để thụ phấn hoa cái thì một nửa số cây sẽ là cây cái, một nửa sẽ là cây lưỡng
tính.
3) Hoa lưỡng tính tự thụ tinh
hay thụ phấn chéo với phấn hoa lưỡng tính khác thì cho tỉ lệ một cây cái hai
cây lưỡng tính.
4) Dùng phấn cây đực để thụ
phấn hoa lưỡng tính thì một phần ba số cây sẽ là cây cái, một phần ba sẽ là cây
đực, một phần ba sẽ là cây lưỡng tính.
Chiếu theo nghiên cứu này,
phương cách 2) và 3) sẽ cho những cây con ra trái nhiều nhất. Nếu không làm thụ
phấn bằng tay, nhà vườn cũng có thể để lại vài cây đực trong vườn thì đủ bảo
đảm các hoa khác đều thụ phấn và ra trái.
YÊU CẦU VỀ KHÍ HẬU ĐẤT ĐAI
Cây đu đủ rất ưa nắng và trời
ấm áp. Nhiệt độ dưới 00C làm cây chết hay hư hại nặng nề. Nếu khi trái chín mà
nhiệt độ khí trời lạnh, không đủ nóng thì trái sẽ lạt nhách. Đu đủ cũng cần
nhiều mưa và mưa phân phối đồng đều. Nếu không thì cần tưới nước, đu đủ mới cho
nhiều trái. Thiếu nước mùa nắng, hoa sẽ ít đậu trái và trái non sẽ rụng nhiều.
Tuy nhiên, nếu quá nhiều nước, nhất là nước đọng thì cây mọc hay phục hồi chậm,
yếu. Lá, rễ bị hư hại nhiều. Cây đu đủ cũng không chịu đựng được gió to.
Đu đủ có hệ thống rễ đuôi
chuột và như vậy đòi hỏi đất nhẹ, nhiều mùn, thoáng khí. Đất có độ pH từ 6 đến
6,5 là thích hợp nhất. Tuy đu đủ được trồng bất cứ mọi nơi, nhưng muốn năng
suất cao thì phải bón phân. Mỗi năm bón cho mỗi cây độ chừng 50kg phân rác mục,
cây sẽ cho nhiều trái. Bón phân đạm cho đu đủ, lá sẽ xanh tươi. Bón phân lân,
đu đủ sẽ mọc mạnh và kháng bệnh tật hơn. Bón phân kali, trái đu đủ sẽ giòn và
ngọt hơn. Ở đất nghèo nên bón cho mỗi cây con, khi mới đặt vào lỗ, hay sau đó
ít lâu khoảng 200 - 250g phân hỗn hợp 10-10-5 (trong đó 30% đạm nguồn gốc hữu
cơ). Số lượng này bón hai tuần một lần và tăng thêm dần dần đến 500-600g, khi
cây được 7-8 tháng. Sau đó chỉ bón hàng tháng là đủ bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng
cho năng suất cao, trừ phi mưa to quá làm trôi hay trực di phân đi thì phải bón
lại phân ngay.
NHÂN GIỐNG VÀ TRỒNG TRỌT:
Tháp hay giâm cành đu đủ đều
được cả, nhưng tốn công vô ích. Trái lại trồng bằng hột thì dễ dàng tiện lợi.
Trái đu đủ đã nhiều hột, mà hột lại tồn trữ dễ dàng. Hột vẫn còn nẩy mầm sau ba
năm nếu đựơc tồn trữ nơi khô ráo và mát mẻ. Gieo hột càng tươi càng tốt và nên
chọn hột ở trái chín. Hột phải rửa sạch chất nhờn bao quanh trước khi gieo trên
liếp ương, ngoài nắng, thành hàng song song cách nhau 20cm. Hột nảy mầm đều đặn
sau 10-15 ngày. Cũng có thể gieo hai ba hột trong bầu nhỏ để trừ hao khi hột ít
nảy mầm, sâu bệnh phá hại hay để tỉa bớt cây đực. Cây con được một tháng ở liếp
ương thì đem cấy ở vườn ương ở khoảng cách 0,50 x 0,50m hay tốt hơn nữa là cây
trong bao nhựa dẻo. Khi cây con cao 50cm thì đem trồng. Hố trồng có kích thước
0,60 x 0,60 x 0,60m là vừa.
Cây đu đủ lấy trái trồng ở
khoảng cách 3,50 x 3,50m. Nếu trồng để lấy nhựa, lấy mủ thì ở khoảng cách gần
hơn 2 x 2m hay 2 x 3m. Trồng hàng đôi 2 x 2m và cứ hai hàng lại chừa một khoảng
cách là 4m thì có thể trồng xen kẽ cây khác ở giữa các hàng đu đủ.
Khoảng 5 - 6 tháng sau khi
đặt vào hố, cây đu đủ bắt đầu trổ hoa. Chỉ nên giữ lại các cây cái hay cây
lưỡng tính mọc mạnh, tỉa bỏ các cây khác. 9 - 10 tháng sau khi trồng là đu đủ
đã có trái và cây ra trái suốt năm. Đu đủ có thể sống 20 năm. Nhưng mức sản
xuất chỉ đáng kể trong 10 năm đầu. Mức năng suất khá là chừng 15 tấn/ha/năm thì
có thể thương mại được. Trồng để lấy mủ thì chỉ khai thác được trong vòng ba
bốn năm mà thôi.
CÁC GIỐNG ĐU ĐỦ
Ở miền Nam
Một giống nữa ở miền Nam
Giống Solo nguồn gốc xứ
Barbade ở Nam Mỹ nhưng được tuyển chọn ở Hawaii Nam Nam Hawaii còn có giống Solo
cải thiện gọi là giống “Solo trời mọc” (Sunrise Solo), có ruột màu hồng lợt,
nên du nhập trồng thử ở Việt Nam
Vì có một di sản gen phức
tạp, nên khó mà giữ cho đồng nhất một giống đu đủ có đầy đủ các đặc tính của
giống nguyên sinh. Nếu để đu đủ thụ phấn tự do sẽ không lựa chọn được các cây
đu đủ có loại hoa và loại trái nguyên dạng.
Áp dụng phương cách kiểm soát
thụ phấn bằng tay như đã trình bày thì có thể duy trì lâu năm giống đu đủ gần
đúng nguồn gốc được.
SÂU BỆNH TRÊN CÂY ĐU ĐỦ
Bệnh virus
- Bệnh khảm lá rất quan trọng
ở Châu Mỹ. Lá khảm cong queo, ngọn không phát triển nữa và tàn lá biến mất dần
dần. Virus tập trung ở phần ngọn nên các chồi cạnh có thể không bị hư hại. Bệnh
truyền qua mắt tháp và vết chích của rầy mềm Aphis spiraecola.
- Bệnh chùn ngọn (Bunchy top)
do bọ nhảy Empoasca papayae (ve con) đực truyền virus qua cây đu đủ. Cây sẽ
lùn, hoa sẽ rụng khi có bệnh
- Bệnh virus đốm vòng
(Ringspot) đã làm tiêu tan nhiều vườn đu đu ở Florida
Mới đây người ta có nghiên
cứu virus đốm vòng này trên phương diện công nghệ sinh học (biotechnology) để
tìm giống kháng bệnh. Nhưng tựu trung vẫn chưa có cách trị bệnh virus. Nhà vườn
chỉ còn có cách là làm cho cây mọc mạnh, sản xuất mau và nhiều trước khi cây
nhiễm bệnh. Cây mọc mạnh, cao lớn thì dễ kháng bệnh hơn và dù có nhiễm bệnh đi
nữa cũng còn cho khá nhiều trái.
Bệnh mấm
- Bệnh đốm lá (Anthracnose,
Colletotrichum gleosporiodes) thường là làm hư trái non lúc trời mưa. Lá cũng
có khi nhiễm bệnh. Có thể trị bằng cách xịt maneb nồng độ 1/500, 10 ngày một
lần. Nếu trời mưa và ẩm thấp thì phải xịt một tuần một lần.
- Bệnh thối gốc hay thối rễ(
do nấm Pythium và đôi khi cả nấm Fusarium và Phytophthora). Phải xử lý vườn
ương để sản xuất cây con không nhiễm bệnh. Nơi nào đã có cây bệnh thì phải xử
lý đất bằng Formol trước khi trồng lại.
- Nếu đôi khi thấy nấm trắng
(Oidium spp.) trên lá hay trên thân thì có thể dùng lưu huỳnh để trị bệnh.
Sâu bọ, tuyến trùn
Giòi của ruồi trái cây đu đủ
(Toxotrypana curvicauda) ăn hột và ruột trong trái. Trái bị hư phải đem ra xa
và đốt bỏ. Còn có nhiều sâu bướm ăn lá đu đủ, nếu thấy cần, xịt thuốc sát trùng
thường lệ. Một vài tuyến trùng phá hại rễ đu đủ, nhưng Meloidogyne Sp. hay phá
hại liếp ương hơn cả.
CÔNG DỤNG KHÁC CỦA CÂY ĐU ĐỦ
Trái đu đủ non xắt nhỏ đã
thấy bán nhiều như giá đậu nành hay giá đậu xanh ở các siêu thị Trung Hoa hay
Việt Nam Sri Lanka
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)